Od wielu lat przełom zimy i wiosny to okresy, w których wyraźnie wzrasta liczba pożarów traw łąk i nieużytków. Spowodowane jest to, niestety, wypalaniem traw i pozostałości roślinnych. Zeszłoroczna roślinność zostaje wysuszona i stanowi doskonałe podłoże palne.

Według danych uzyskanych z Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Rybniku, w tym roku, do dnia 26 marca na terenie Gminy i Miasta Czerwionka-Leszczyny odnotowano aż 32 pożary traw, przy likwidacji których uczestniczyły zastępy gaśnicze ochotniczej straży pożarnej.

Wśród wielu osób panuje przekonanie, że wypalenie trawy poprawi jakość gleby, spowoduje szybszy i bujniejszy odrost młodej trawy oraz przyczyni się do zwalczania chwastów. Nic bardziej błędnego. Przez tego typu działania następuje wyjałowienie gleby, zahamowany zostaje bardzo pożyteczny, naturalny rozkład resztek roślinnych oraz asymilacja azotu z powietrza. Do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Ginie wiele gatunków pożytecznych zwierząt i mikroorganizmów, niszczone są ich miejsca lęgowe, palą się gniazda ptaków, również już zasiedlone, a zatem ze złożonymi przez ptaki jajami lub pisklętami (np. tak lubianych przez nas wszystkich skowronków). Giną zwierzęta domowe, które przypadkowo znajdą się w zasięgu pożaru.

Podczas pożaru powstaje duże zadymienie, które jest szczególnie groźne dla osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca zdarzenia, z uwagi na możliwość zaczadzenia. Wypalanie traw powoduje ponadto zmniejszenie widoczności na drogach, co może prowadzić do powstania groźnych w skutkach kolizji i wypadków drogowych.

Trzeba pamiętać, że po zimie trawy są wysuszone i palą się bardzo szybko. W rozprzestrzenianiu ognia pomagają także powiewy wiatru. W przypadku gwałtownej zmiany jego kierunku, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą na pobliskie lasy i zabudowania. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje również bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

Każda interwencja to poważny wydatek finansowy. Koszty tych działań ponosi całe społeczeństwo. Nakłady finansowe na gaszenie tego rodzaju pożarów, mogą być wykorzystane w inny - bardziej racjonalny i pożyteczny sposób. Pamiętajmy również, że kiedy strażacy gaszą pożary traw łąk i nieużytków - mogą być potrzebni w innym miejscu, gdzie zagrożone jest zdrowie i życie ludzkie. Może się zdarzyć, że przez lekkomyślność ludzi nie dojadą z pomocą na czas tam, gdzie będą naprawdę niezbędni.

CO ROKU W POŻARACH WYWOŁANYCH WYPALANIEM TRAW GINĄ LUDZIE.

WYPALANIE TRAW JEST NIEDOZWOLONE!

Określa to m.in. ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zmianami) art. 124: "Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów". art. 131: "Kto...wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary...- podlega karze aresztu albo grzywny".
Art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59 ze zmianami); "w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:
rozniecenia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego,
korzystania z otwartego płomienia,
wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych".
Za wykroczenia tego typu grożą surowe sankcje: Art. 82 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeksu wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zmianami) - kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość w myśl art. 24, § 1 może wynosić od 20 do 5000 zł. Art. 163. § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997r. Nr 88 poz. 553 ze zmianami) stanowi: "Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10".

Co grozi za wypalanie traw?
Osoba wypalająca trawy podlega surowej karze, a jej wymiar uzależniony jest od kwalifikacji prawnej czynu. Artykuł 163 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997r. Nr 88 poz. 553 ze zmianami) stanowi: "kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób, albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat" w przypadku działania nieumyślnego sprawcy, kara wymierzona przez sąd może wynosić od 3 miesięcy do 5 lat.
Każdy rolnik zdaje sobie sprawę z wagi dopłat bezpośrednich otrzymywanych z Unii Europejskiej. System wypłacanych dopłat związany jest m.in. z przeprowadzaniem odpowiednich zabiegów na uprawianych terenach. Użytkownik gruntów zobowiązany jest do utrzymania ziemi w dobrej kulturze rolnej - art. 2 ust 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o płatnościach bezpośrednich do gruntów (Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 40 ze zmianami). Naruszenie zasad określonych w akcie wykonawczym do ustawy tj. rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2004 roku w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze (Dz. U. nr 65, poz. 600 ze zmianami), między innymi poprzez wypalanie areałów rolnych (§3 ust. 2) powodować może cofnięcie lub ograniczenie przez właściwe organy tej formy pomocy finansowej.
INNE PRZEPISY, DOTYCZĄCE WYPALANIA TRAW:
1.Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.):
• Art. 124 "Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów".
• Art. 131 "Kto wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary podlega karze aresztu lub grzywny".
2.Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t. j. Dz. U. z 2005 r. nr 45, poz. 435 z późn. zm.);
• Art. 30 ust. 3 pkt 3 "w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności: rozniecenia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby  i pozostałości roślinnych.
3.Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń Dz. U. z 1971 r. nr 12, poz. 114 z późn. zm. w art. 82 § 1 ustala wykaz czynności zabronionych w zakresie ochrony przeciwpożarowej: " kto nieostrożnie obchodzi się z ogniem lub wykracza przeciwko przepisom dotyczącym zapobiegania i zwalczania pożarów, a w szczególności (…) w lesie lub na terenie śródleśnym albo w odległości mniejszej niż 100 m od granicy lasu:
• roznieca ogień poza miejscami wyznaczonymi do tego celu,
• pozostawia rozniecony ogień,
• korzysta z otwartego płomienia,
• wypala wierzchnia warstwę gleby lub pozostałości roślinne
podlega karze grzywny albo karze nagany.
Warto więc się zastanowić zanim kolejne łąki podpalimy. Zanim po raz kolejny wyrządzimy szkodę i sobie i przyrodzie.